بهزاد لایقی، مدیرکل مرکز علوم جو و اقیانوسی سازمان هواشناسی کشور در گفتوگو با خبرنگار پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی با اشاره به اینکه بیست و چهارمین نشست منطقهای "کسپکام" آذرماه سال جاری به میزبانی کشورمان برگزار میشود، گفت: "کسپکام" کمیته هماهنگی آب و هواشناسی کشورهای حاشیه دریای خزر است که پیگیری پایش و پیشبینی وضعیت پارامترهای آب و هواشناسی در این دریا را بر عهده دارد و پارامترهای مختلفی بهویژه سطح تراز آب دریای خزر را رصد میکند.
وی با اشاره به اینکه وضعیت نوسان تراز آب خزر وابستگی زیادی به اقلیم منطقه دارد، افزود: در خلال سالهای ۱۳۵۶ تا ۱۳۷۴ افزایش تراز آب دریای خزر نسبتاً شدید بود و به همین جهت در سواحل دریای خزر و بسیاری از سازههای ساحلی تحت تأثیر این افزایش تراز قرار گرفت و برخی از سازههای ساحلی در حوزه کشورمان تخریب شد.
هدف اصلی موافقتنامه سال ۱۳۹۴ "کسپکام" ایجاد شبکه پایش و سیستم پیشبینی برای پارامترهای آب و هواشناسی دریای خزر است؛ این شبکه شامل سیستمی گسترده از ایستگاههای هواشناسی و بستری برای تبادل اطلاعات است
موافقتنامه "کسپکام" برای کشورها حاشیه خزر لازمالاجرا است
لایقی عنوان کرد: از سال ۱۳۷۴ کشورهای حاشیه خزر پیگیر تشکیل کمیتهای متشکل از سازمانهای آب و هواشناسی شدند تا یک شبکه پایش مشترک برای این منطقه طراحی و وضعیت نوسانات تراز آب دریای خزر را بهصورت کوتاه و بلندمدت پیشبینی کنند. نتیجه برگزاری این نشستها تدوین موافقتنامهای شد که در سال ۹۴ به امضای وزرای کشورهای حاشیه دریای خزر رسید و از طرف ایران نیز وزیر راه و شهرسازی وقت این توافقنامه را امضا کرد؛ سال ۹۵ و ۹۶ نیز مجالس کشورهای حاشیه دریای خزر این موافقتنامه را تائید کردند و اکنون موافقتنامه برای این کشورها لازمالاجرا است.
هدف اصلی موافقتنامه کسپکام ایجاد شبکه پایش و سیستم پیشبینی پارامترهای آب و هواشناسی خزر است
وی، هدف اصلی این موافقتنامه را ایجاد یک شبکه پایش و یک سیستم پیشبینی برای پارامترهای آب و هواشناسی دریای خزر خواند و گفت: این شبکه شامل یک سیستم گسترده از ایستگاههای هواشناسی و بستری برای تبادل اطلاعات میشود؛ ایجاد بانک اطلاعاتی مشترک و انجام تحقیقات مشترک در زمینه آب و هواشناسی دریای خزر و نیز ارائه آموزشهای لازم در این حوزه نیز از دیگر بخشهایی است که در موافقتنامه بر آن تأکید شده است.
مدیرکل مرکز علوم جو و اقیانوسی سازمان هواشناسی بابیان اینکه بیست و چهارمین نشست این کمیته بهاحتمال فراوان در تهران و در روزهای ۱۹ و ۲۰ آذرماه برگزار خواهد شد، خاطرنشان کرد: طبق موافقتنامه رئیس این کمیته بهصورت دوسالانه تغییر میکند که امسال نوبت به کشورمان رسیده است و به نمایندگی از ایران، رئیس سازمان هواشناسی به مدت دو سال رئیس این کمیته خواهد بود و پیگیری مصوبات جلسه را انجام میدهد.
وی گفت: نشست بیست و چهارم "کسپکام"با حضور نمایندگان سازمانهای آب و هواشناسی کشورهای حاشیه دریای خزر برگزار و موضوعاتی نظیر برنامه عملیاتی سال جاری، مقررات داخلی کمیته، فعالیتهای انجامشده توسط کشورها برای توسعه شبکه پایش، تحقیقات و پیشبینی و همچنین وضعیت اقلیمی در منطقه و در حوزه کشورهای مختلف به مدت دو روز بحث و بررسی میشود.
"تراز آب دریا" مهمترین پارامتری است که پیشبینی و اندازهگیری میشود/ شبکه پایش تا حدود زیادی شکلگرفته است
لایقی، یکی از نکات اصلی توافقنامه سال ۹۴ را ایجاد شبکه پایش و سیستم پیشبینی پارامترهای آب و هواشناسی دریای خزر خواند و گفت: تراز آب دریا از مهمترین پارامترهایی است که توسط این شبکه پایش میشود و مواردی نظیر پارامترهای اقلیمی، بارش، دما و ... در مراتب بعدی قرار میگیرد.وی در پاسخ به این سؤال که این شبکه هماکنون در چه مرحلهای است، گفت: این شبکه تا حدود زیادی شکلگرفته و یکسری ایستگاهها برای هر کشور تعریف و مشخص شده است و دادههای این ایستگاهها بین کشورها به اشتراک گذاشته میشود؛ این ایستگاهها شامل ایستگاههای هواشناسی، ترازسنجی، و دبیسنجی هستند که در کشور، ایستگاههای سازمان هواشناسی، وزارت نیرو، سازمان بنادر و سازمان نقشهبرداری کشور را شامل میشود.
دبیرخانه ملی کسپکام در مرکز علوم جوی و اقیانوسشناسی مستقر است
مدیرکل مرکز علوم جو و اقیانوسی سازمان هواشناسی افزود: دبیرخانه ملی این کمیته در مرکز علوم جوی و اقیانوسشناسی سازمان هواشناسی کشور مستقر است و اطلاعات به اشتراک گذاشتهشده توسط این دبیرخانه نگهداری میشود و در صورت لزوم در اختیار اعضا و سازمانهای مرتبط قرار میگیرد.
مطابق پیشبینیهایانجام شده در سالهای آینده باید شاهد افزایش نسبی تراز آب باشیم
وی در خصوص دستور کار بیست و چهارمین نشست کسپکام بیان کرد: در طول این رویداد، گزارشهای ملی کشورهای حاشیه خزر در خصوص اقدامات انجامشده ارائه میشود و هر کشور به تشریح اقداماتی میپردازد که در خصوص شبکه پایش، وضعیت نوسانات تراز آب، وضعیت اقلیمی منطقه و تحقیقات صورت داده است. در ادامه نیز برنامه عملیاتی "کسپکام" به بحث و بررسی گذاشته میشود. بخشی از نشست نیز به بررسی مقررات داخلی کمیته، نحوه ا اداره جلسات و پیگیری برنامهها و موارد مالی اختصاص دارد.
تراز کنونی خزر در حوزه کشورمان ۱.۲ بالاتر از تراز سال ۵۶ است است
لایقی در پاسخ به این سؤال که وضعیت کنونی تراز آب دریای خزر در حال حاضر چگونه است، گفت: از سال ۵۶ تا ۷۴ با روند افزایشی تراز آب دریای خزر روبهرو بودیم و از سال ۷۴ تاکنون نیز شاهد روند کاهشی این تراز هستیم؛ این روند کاهشی در دو سال اخیر متوقف شده و مقدار آن نسبت به سالهای گذشته بسیار کمتر است؛ ضمن آنکه مطابق پیشبینیهای انجامشده در سالهای آینده باید شاهد افزایش نسبی تراز آب باشیم. تراز کنونی دریای خزر در حوزه کشورمان نسبت به سال ۱۳۵۶ که کمترین تراز ثبتشده در یکصد سال گذشته است ۱.۲ بالاتر است.